Merhabalar, bu yazımızda öğretmenlerin okulda istenmeyen davranışların yönetimi yöntemleri adına bilgiler paylaşacağız. Okulda istenmeyen davranışları iyileştirmek için 9 tane davranış değiştirme tavsiyesi sayacağız. Aynı zamanda bu tavsiyelerde öğretmenlerin istenmeyen davranışlara bakış açılarını geliştirme gayretinde olacağız.
Tavsiye 1 – Olumsuz Öğrenci Davranışlarını İyileştirmek Öğretmen Davranışını Değiştirmek İle Başlar
Genel olarak öğretmenler okulda istenmeyen davranışlar ile karşı karşıya kaldıklarında ya öğrenciyi azarlarlar ya da öğrenci üzerinden açıklamalar yaparlar. Örneğin, öğrencinin kurallara uymamasını, kimsenin sözünü dinlememesini, bize ailesinin ona bunları öğretmediğini düşündürür. Bu tutumumuzla aslında istenmeyen davranışı normalleştiriyor ve kanıksamaya başlıyoruz.
Açıklamamızı öğrenci üzerinden yapıyor ve rahatlıyoruz. Halbuki, bizim öğrenciye vereceğimiz doğru ve zamanında tepkiler ( gülmek, kaş çatmak ya da gözlerine bakmak) okulda istenmeyen davranışların yönetimi açısından yüksek miktarda etkilidir. Şunu unutmamak gerekiyor ki öğretmen tepkileri öğrencileri yönlendirmede en merkezi rolü oynamaktadır. Yani öğretmen davranışları öğrencilerin üzerinde ki etkisini azımsamamız gerekiyor.
Öğretmenin davranışlarının öğrenci üzerinden bu kadar etkili olması bizler için hem olumlu hemde çok olumsuzdur. Öğrenciye veremediğimiz tepkiler olumsuz davranışı arttırabilir. İşin iyi tarafı ise şudur ki öğrencilere vereceğimiz doğru tepkilerle öğrenci davranışlarını olumlu yöne rahatlıkla çekebiliriz. Burada önemli olan öğretmenlerin problemli davranışlara katkıda bulunabilecek tepkilerini keşfetmesi ve bunları düzeltmesidir.
Tavsiye 2 – Bazı Öğrenciler Diğerlerinden Daha Fazla Zaman, İlgi ve Odak İsteyebilir.
Tüm çocuklar mutlaka farklıdır. Her birinin farklı özellikler vardır. Tüm bunların dışında bazı çocuklar ise öğretmenlerin daha fazla desteğine ihtiyaç duyarlar. Bu çocukların olumlu davranış sergilemesi için daha fazla desteğe,daha fazla plana ve daha fazla koordinasyona ihtiyaç olabilir. Bunun anlamı şudur bir çok öğrenci için işe yarayan yöntemler bu durumdaki okulda istenmeyen davranışların yönetimi sağlarken güçlük yaşadığımız öğrenci için işe yaramayabilir. Bu düzeyde fazla destek isteyen öğrenciler için farklı ve pratik çalışmalar yapılması ve öğrenciye alternatif bakış açılarıyla yaklaşılması faydalı olabilir.
Tavsiye 3 – Sınıfta problemli öğrenciler istenen ya da istenmeyen davranışları bir neden ile sergiler.
Bir çocuğun istenmeyen davranışlarının genellikle bir nedeni ya da nedenleri vardır. Eğer istenmeyen davranışın nedeninin ortaya çıkarabiliyorsanız, sınıfta davranış yönetimi için bir müdahale stratejisi de geliştirebilirsiniz demektir.
Bu tavsiyemizi şöyle bir örnekle açıklayalım; ” 4.sınıfa giden öğrenci Ahmet sürekli ağzıyla gaz çıkarıyormuş gibi sesler çıkarmaktadır. Bu sesi her çıkardığında sınıf gülmüştür. Öğretmen sayısız defa Ahmet’i uyarsa da Ahmet dikkat çekmeyi sevdiği için bundan vazgeçmemiştir. “Bu örneğimize baktığımızda Ahmet’in davranışının nedeninin başkalarını güldürmek ve dikkat çekmek oldğunu görüyoruz. Bu istenmeyen davranışın nedeni ise dikkat odağı olma isteğidir. Bu durumda öğretmenin yapacağı şey Ahmet’in ilgi odağı olma ve dikkat çekme isteğinin nedenlerini araştırmak ya da Ahmet’in dikkat çekmesi için daha farklı yollar bulmaktır.
Tavsiye 4 – Okulda İstenmeyen Davranışlar Öğrenme Güçlüğünün Göstergesi Olabilir.
Öğrenciler genel olarak öğretmenlerini hep memnun etmek isterler Çoğunlukla ellerinde geleni yapmaya çalışırlar. Öğretmenlerimizin de mutlaka dikkatini çekmiştir, bir sınıfta ne kadar çok akademik başarısızlık söz konusu ise istenmeyen davranışlarda o kadar sık görülür. Tam tersinin de mümkün olduğu durumlar vardır. Akademik başarı ne kadar yüksekse istenmeyen davranış o kadar azdır.
Bu kısımdan çıkaracağımız varsayım, öğretim programımızı ve öğrencilerin istenmeyen davranışlarının sebeplerini gözden geçirmektir. Ufak bir örnekle bir destek oluşturalım. 11.sınıfta okuyan Ali derste sürekli konuşmakta,arkadaşlarını güldürmekte ve sınıf düzenini sürekli aksatmaktadır.Sınıfa yeni gelen Ali’nin öğretmenleri duruma bir çözüm ararken, Ali’nin okuma-yazma problemlerini keşfetmişlerdir. Ali sınıf ortamında kendini ilgilendiren bir odak bulamadığı için sürekli dersi meşgul etmektir.
Tavsiye 5 – Problemli davranışlar belirli etkenlerle tahmin edilir ölçüde bağlıdır. Olumsuz öğretmen davranışları ile de pekiştirilebilir.
Öğrenciler nadiren durup dururken problemli davranışlar sergilerler. Uygunsuz davranışlar öylece rastgele oluşmazlar. Öğrencinin problemli davranışı tercih etmesi dışsal veya içsel bazı ihtiyaçlarının karşılanmaması veya bazı farkındalıklarının eksikliği ile ilgili de olabilir. Çoğu zaman ise bazı öğrenci davranışlarının başlangıcı okul ortamındaki eksiklikler de olabilir.
Dersten haksız yere atılan 7.sınıf öğrencisi atıldığı derse karşı soğuyabilir eğer öğretmenler öğrencilerindeki değişimini fark etmez ise bu durum daha üzücü olur sonunda tüm derslere karşı da soğuyabilir. Ya da kız arkadaşlarının karşısında azarlanan 9.sınıftaki erkek öğrenci kendisini azarlayan öğretmene ve bunu yapan okul müdürüyse okul müdürüne hatta tüm okula karşı olumsuz bir tutum alabilir.
Tavsiye 6 – Okulda istenmeyen davranışları cezalandırmak yerine olumlu stratejiler kullanmak daha fazla katkı sağlayabilir.
Araştırmalar göstermiştir ki tüm öğrenciler için olumlu sosyal davranış ve akademik başarıyı artıran okul ve sınıf yönetimi teknikleri, disiplin problemini önlemede temeli oluşturur. ( Nelson,1996) Şüphesiz problemli davranışa tepki vermek öğretmenin zamanını kaybetmesine de yol açacaktır. Okulda istenmeyen davranışlar engellenebildiği ölçüde öğretmen öğrenme zamanını daha verimli kullanacaktır. Problemli davranışlara öğretmen bireysel tepki vermekten ziyade okul genelini de kapsayabilecek öğrencinin kendisini ilgilendiren bir müdahale planı oluşturmak sürekli yanlış davranışa tepki vermekten daha faydalıdır.
Tavsiye 7 – İstenmeyen öğrenci davranışlarının önlenmesinde önleyici yaklaşımlar kullanmak problem ortaya çıktıktan sonra kullanılan tepkisel yaklaşımdan daha faydalıdır.
Çoğu zaman öğretmenlerimiz okulda istenmeyen davranışlar ortaya çıktığında bu davranışlarla ilgili herhangi bir şey yapmamak gerektiğini düşünürler. Öğretmenin işinin basitçe öğretmek olduğunu varsayarak bazen istenmeyen davranışı sergileyen öğrenciyi sınıftan çıkarma yoluna bile gidebilirler. Bu tutum çok kolay ve çekici görünse de pek işe yarar değildir. Neticede sosyal bir ortamın içerisinde öğretme faaliyetinde olan öğretmenlerimiz mutlaka istenmeyen davranışlar ile karşılaşacaktır. Burada karşımıza iki yol çıkmaktadır. Öğretmen ya geleneksel yöntemler ile öğrencilere tepki verecek ya da önleyici müdahale planını hazırda bulunduracaktır. Geleneksel disiplin yaklaşımının kapsayıcı olmayan tekil davranışlara yönelik durumu kronik ve sürekli sergilenen davranışlar için onu anlamsız kılmaktadır.
Tavsiye 8 – Öğretmenler okulda psikolojik danışman ve özel eğitimciler ile işbirliği yaptıkları sürece bundan fayda görürler.
Okulda bulunan diğer paydaşlarımızdan her fırsatta destek almak öğretmenlerin sorunlara yaklaşımını geliştirecek ve önleyici planları için önemli bir adım olacaktır. Ayrıca paydaşlarımızın uzman oldukları konularda onlardan destek almak oldukça faydalı olacaktır.
Tavsiye 9 – Öğretmenler veliler ile yakın iletişimi sürdürdüklerinde öğrenciler bu durumdan maksimum fayda sağlarlar.
Çoğu zaman ülkemizdeki okullarda doğru iletişim kurulamadığı için problemli davranışları olan öğrencilerin veli iletişimi aslında öğretmenlerin elindeki en önemli yöntemlerden biridir. Öğretmenler öncelikle velilere mutlaka çocukları için iyi ve doğru olanı yaptıkları konusunda bilgi vermeli ve hatta onları buna inandırmalıdır. Gerektiği zamanda öğretmenler aile ile iş birliğini sağlamak için hazır konumda olmalıdır.
Öğretmenlerin öğrencileri için bir şey yapmaya çalıştığını veli sadece kendi çocuğu problemli bir davranış sergilediğinde fark ederse velinin kafasında mutlaka soru işaretleri olacaktır. Ayrıca velilerin kültür ortamlarından ve yaşayış biçimlerinden haberdar olmak bize büyük fayda sağlayacaktır. Bu sebeple öğretmenler veliler ile problemli davranışlara müdahalede yoğun ve pozitif bir iş birliği sağlamalıdır.
Psikoloji alanında edinilecek bilgiler öğrencilerimizi anlamada bize daha fazla yardımcı olacaktır. Rehberlik Merkezim psikoloji kategorisi için tıklayınız.
Okul Psikolojik Danışmanı, Rehberlik Öğretmeni, Europass Onaylı Oyun Terapisti, Europass Onaylı Çocuk Resimleri Analisti
Henüz yanıt yok.