Sınav Kaygısı Nedir ?

Merhaba, bu yazımızda sınav kaygısı nedir ? sınav kaygısının belirtileri nelerdir ? sınav kaygısının nedenleri nelerdir ? gibi sorulara cevap arayacağız.

Bir çoğumuz bizim için önemli olan bir teste, bir sınamaya ya da bir sınava tabi tutulduğumuzda stresleriniz ve kaygı yaşarız. Olumlu açıdan bakacak olursak ta belirli seviyede kaygı iyi bir performans için gereklidir. Fakat, işler karışıp kaygı artarak yaptığımız sınavı etkiler, bizlerin performansını düşürür ise o zaman sınav kaygısından bahsedebiliriz.

Derslere dikkatli bir biçimde çalıştınız, derslerinizi dinlediniz ve notlar aldınız. Bu sebeple sınavınızda başarılı olmanız gerekiyor.

Lakin sınav başladığında işler pek iyi gitmiyor. Çok fazla kaygılanıyorsunuz. Soruları yapamıyorsunuz. İşte nur topu gibi bir sınav kaygısıyla karşı karşıya kaldınız.

Tabii eğer sınava hiç çalışmadan sınav kaygısı yaşıyorsanız o başka. Önce sınava çalışmayı deneyin. Bilmediğiniz ve hiç bir fikrinizin olmadığı bir sınava girmeniz sizin için kesinlikle bir kaygı oluşturacaktır.

Sınav Kaygısı Nedir?

Sınav kaygısı, sınava giren kişilerin sınav esnasında hissettikleri fazla baskı ve aşırı stres sonucu ortaya çıkan duruma verilen isimdir. Aslında herkes biraz sınav kaygısı hissedebilir. Bu insani bir durumdur yalnız fazla miktarda sınav kaygısı kişilerin sınav performansını ve eğitim yaşantısını ciddi ölçüde etkilemektedir.

Sınav kaygıları performans kaygısı dediğimiz kaygı türünün içinde incelenir. Kişiler performans gösterdikleri herhangi bir durumda iyi bir performans göstermek için yüksek ölçüde endişeli hale gelebilir.

Performans kaygısı örnekleri

• Üniversite öğrencisinin konu ile ilgili sunum yaparken hiç bir şey söylemeyecek kadar kaygılanması
• Satranç maçına çıkacak olan bir öğrencinin maç başlamadan öncesi taşlara varana kadar tüm bilgileri kaygıdan dolayı hatırlayamaması
• Topluluk önünde ilk defa müzik aleti çalacak olan öğrencinin esere giriş yapmadan önce endişelenip ellerinin titremesi

Sınav Kaygısı ve Performans Kaygısı

Bireyler önlerine gelecek olan sorulara çok iyi hazırlanmışken aşırı kaygı onları olumsuz etkiler. Sınav kaygısının şiddeti herkese göre çok farklı olabilir. Bazıları midesinde bir ağrı hisseder, bazıları terler, bazıları ise üşür. Kaygının şiddeti ve belirtileri kişiden kişiye göre değişime uğrar.

Belirli seviyede kaygılar aslında performanslarımızı daha iyi seviyeye çıkarmak için etkili olabilir. Yerkes- Dodson yasası olarakta bilinen bu durum kişinin performansa yönelik uyarılma düzeyi belirli miktarda arttığında performansının da arttığını söyler. Fakat aynı yasa performansa karşı aşırı uyarılmanın yani aşırı kaygının performansı ciddi düzeyde olumsuz etkileyeceğini belirtir.

Aşırı korku ve endişe sınava giren bireylere akıllarındaki tüm bilgileri unutturabilir. Sınava giren kişinin önceden çalıştığı, ezberlediği hatta adı gibi bildiği tüm şeyler kaygıdan dolayı aklından bir anda uçabilir. Böyle bir durum, kişi cevaplarını bilemediği soruları gördüğünde de daha fazla endişeye kapılır bu endişe ise onu daha fazla kaygıya sürükler. Bu gittikçe kötüleşen bir kısırdöngüde oluşturabilir.

Sınav Kaygısı Belirtileri

Sınav kaygısı belirtileri ve şiddeti kişiden kişiye göre ciddi değişiklikler gösterir. Öğrencilerden bazıları sınav kaygısını çok az miktarda yaşar. Bazı öğrenciler ise sınavlar esnasında yüksek sınav kaygısından ötürü sınavlarını yaparken çok zorlanırlar.

ADAA’ya göre, sınav kaygısı belirtileri bedensel, zihinsel ve duygusal olmak üzere 3’e ayrılır.

Bedensel belirtiler

Sınav kaygısı belirtileri bedensel

• Aşırı terleme
• Titremeler yaşama
• Hızlı Kalp Atışları
• Ağır Kuruluğu
• Mide Bulantısı
• İshal
• Yüzün ve bedenin kızarması olarak sayılabilir.

Zihinsel Belirtiler

Sınav kaygısı belirtileri zihinsel

• Sınavlardan kaçmak
• Sınav gerektiren her türlü etkinliği bırakmak
• Hafıza sorunları yaşamak
• Öz güven problemi yaşamak
• Konsantrasyon güçlüğü yaşamak

Duygusal Belirtiler

Sınav kaygısı belirtileri duygusal

• Düşük benlik saygısı
• Öfke
• Umutsuzluk hissi
• Çaresizlik hissi

Sınav Kaygısı Nedenleri

Sınav kaygısının sadece bazı insanlarda olduğunu düşünmek ciddi bir yanlıştır. Sınav kaygısı bir çok insanda az ya da çok görülür. Stres altındaki bireylerde kaygı normal bir tepkidir. Sadece bazı bireylerde sınav kaygısı artış gösterir ve artık o birey sınavlarda başarılı olamayacak durumu da gelebilir. Hatta artan sınav kaygısı bireyin tüm yaşamında olumsuz etkilere sebep olabilir.

Durum bu haldeyken sınav kaygısı nedenleri nelerdir ?

Sınav kaygısı genelde tek bir sebebe bağlı olarak oluşmaz. Sınav kaygısını etkileyen ve üst üste gelen bir çok sebep vardır. Bunlar verimsiz ders çalışma, başarısız geçmiş sınav öykülerinin yükü veya başka bir kaygının yükü de olabilir.

Sınav kaygısı için bir kaç olası neden sayabiliriz.

• Başaramamaktan korkmak: Kendinize verdiğiniz değeri sınavlarla ölçmeye çalışırsanız “sınavlarda başarılı olamamak” düşüncesi sizi kendinize değer vermemeye itebilir.
• Kötü başarı öyküleri : Her sınavı yaparken veya sınavlara hazırlanırken geçmiş sınavlarınızla ilgili olumsuz düşüncelere kapılıyorsanız bu da sınav kaygınızı kötü yönde etkiler.
• Tembellik : Eğer sınava çalışmadıysanız ve sınav gelip kapıya dayandıysa geçmiş olsun sınav kaygınız meydana doğrudan çıkacaktır. Çünkü insani bir refleks olarak bilmediğiniz durumlar sizi endişelendirir.

Sınav kaygısının nedenlerini biyolojik ve bilişsel olarakta ikiye ayırabiliriz.

Biyolojik Nedenler

Vücudumuzun bir hormon dengesi söz konusudur. İnsanlar stresli olduğu durumlarda vücut adrenalin hormonu salgılar. Bu salgılanan hormon sonucu vücut olacaklarla başa çıkmaya çalışır. Bu duruma biz savaş ya da kaç tepkisi adını veriyoruz. Vücudunuz size şunu söylüyor ya ortaya çıkan bu durumla savaş ya da bir zahmet kaç.

Çoğunlukla bu hormon salgılaması iyi bir şeydir. Adrenalin salınımı sizin stresle başa çıkmanızı sağlayabilir. Fakat bazı insanlarda bu o kadar fazladır ki sınava odaklanmak imkansız hala gelebilir.

Tabi tüm bunların üzerine mide bulantıları, ellerin ve vücudun terlemesi de eklendiğinde kişi için işler daha da zorlaşıyor.

Bilişsel Nedenler

Sınav kaygısının altında yatan bedensel nedenlerin dışında bir çok farklı bilişsel nedenden de bahsedilebilir. En önemli bilişsel nedenlerden biri sınava yönelik olumsuz düşünceler geliştirmemizdir. Eğer sınava girecek olan kişi sınavın kötü geçeceğini düşünüyorsa, sınavda mutlaka daha fazla kaygı duyacaktır.

Bir diğer bilişsel neden ise öğrenilmiş çaresizlik olabilir. Öğrenci sınava girer, kaygılanır ve kötü alır. Sonra tekrar sınava girer, kötü aldığı aklına gelir, öz güveni düşer ve tekrar kaygılanır. Bu şekilde bir kısır döngü oluşur.

Sınav Kaygısıyla Baş Etme Yolları

Sınav kaygısıyla başa çıkmak için bir kaç tavsiye. Sınav kaygısıyla başa çıkma konusunda daha detaylı bilgi edinmek için kategorimizde gezinebilirsiniz.

• Hatasızlıktan Kaçının. Hiç bir zaman takıntılı bir biçimde sınavın hepsini yapacağınızı düşünmeyin. Mükemmeli aramayı bırakın. Hatalar yapabilirsiniz ve hata yapmak insan olmakla eş değerdir.
• Olumlu Düşünün. Her zaman beklentilerinizi olumlu hale getirin ve buna inanın. Olumsuz düşüncelerden kaçının.” Yapamam, olmaz, beceremem” şeklinde düşünmek yerine ” yaparım, başaracağım” şeklinde düşünün.
• Güzel Bir Uyku Çekin. Uykunuza dikkat edin. Sağlıklı bir gece uykusu bir çok hormonunuzu düzenleyeceği ve dikkat sürenizi uzatacağı için uyumak sınav kaygısını yenmek adına çok önemlidir.
• Zamanında ve Düzenli Çalışın. Sınavlara önceki gece hazırlanmayın. Derslerinizi zamanında takip edin ve doğru ders çalışma yöntemlerini deneyin.
• Derin nefesler alın . Sınavı yaparken kaygılı hissetmeye başlarsanız, kaygıyı azaltmak için derin nefes almak faydalıdır. Burnunuzdan derin nefes alın ve ağzınızdan verin. Gerektiğinde her sorunun arasında derin bir nefes alarak, her soruyu veya problemi teker teker çözün. Akciğerlere giden bol miktardaki oksijen odaklanmamıza ve sakinleşmemize yardımcı olur.